MIDI ORGEL met de GINO-MIDI Interface
Op het internet kan men tegenwoordig software vinden waarmee men de personal computer kan ombouwen tot een virtueel orgel. De techniek van geluidskaarten en de snelheid van de PC’s zijn steeds verbeterd en het bouwen van een orgel vindt nu bijna geheel plaats achter de computer. Uiteraard zijn daar natuurlijk wel klavieren, pedaal en registerschakelaars nodig, aangevuld met een midi interface, maar dan ben je ook klaar, voor wat betreft de mechanische opbouw.
Hoe gaat een en ander in zijn werk?
Om deze vraag te beantwoorden ga ik eerst de volgende vraag stellen.
Wat heb je nodig voor een midi orgel?
- een personal computer
- een geluidskaart met midi aansluiting
- een set luidsprekers die op de geluidskaart aangesloten worden
- een midi keyboard of midi klavier
- een midi kabel tussen de game – joystick/midi poort van de computer en het midi klavier
- een programma zoals J-Organ, GrandOrgue of Hauptwerk
- een set met soundfonts of samples
Nou, dat zijn heel wat ingrediënten…..
Het overgrote deel van bovenstaand boodschappenlijstje hebben we al in huis. Een computer is uiteraard aanwezig, anders kun je deze site niet eens lezen. Een geluidskaart wordt niet altijd standaard meegeleverd, maar een eenvoudige kaart kost zo’n € 25. Een setje kleine luidsprekers wordt bij de meeste computers meegeleverd of is ingebouwd. Nou geven deze kleine luidsprekers wel een aardig geluid, maar om daar echt een orgel mee te laten bulderen gaat me toch wat te ver. Maar voorlopig, om te experimenteren voldoen dergelijke luidsprekers prima. Later kunnen we daar een goede versterker met luidsprekers op aansluiten.
Vervolgens hebben we nodig een midi klavier of midi keyboard en een kabel tussen de computer en het keyboard. Het kan soms moeilijk zijn om een dergelijke kabel te vinden in de gewone computer winkels, maar in de muziekwinkel zal deze best wel te vinden zijn. Als je handig bent met de soldeerbout kan je zo’n kabel ook zelf maken. Verderop deze site geef ik de bedrading in een schema. Het keyboard kan zijn een eenvoudig 5-oktaafs midi keyboard (4-octaaf is ook goed, maar de standaard is toch wel 5 octaaf) met een midi-out aansluiting. Je kan ook een midi-master keyboard gebruiken of een klavier bouwen zoals je dat ook op deze site kunt vinden. Onder een midi keyboard versta ik een keyboard dat ook zelf geluid produceert, onder een midi klavier versta ik een klavier met contacten en een midi interface, maar dat zelf geen geluid kan produceren.
Blokschema
In het blokschema hieronder tref je een opstelling voor een compleet orgel aan, gebaseerd op de Small-Midi. Je ziet het registerpaneel, het bovenklavier, onder-klavier en het pedaal.
De registerschakelaars en de klavieren worden uitgelezen door de Gino-Midi interface door middel van een diode matrix en per diode matrix een decoder. Alle decoders zijn met elkaar verbonden door middel van flatcable (de GINO BUS) en gaan op hun beurt naar de Gino-Midi interface.
Deze Gino-Midi interface is nu eigenlijk de schakeling waar het om draait. Deze schakeling bevat de intelligente elektronica om alle registerschakelaars en klavieren uit te lezen en daarvan data te maken die naar de computer gaan.
Via onderstaande link kom je op de pagina waar je de elektronische schema’s van de GINO-MIDI interface kan vinden. Tevens vindt je op deze pagina het schema van een decoder en de daarbij behorende diode matrix. Voor elk klavier (lees ook pedaal) en voor de registerschakelaars is een diode matrix met decoder nodig.
Een diode matrix kan maximaal 64 toetsen bevat-ten (8 x 8). Een 5 octaafs klavier heeft 61 toetsen en een pedaal heeft maximaal 32 toetsen. Er is wat dat betreft voldoende capaciteit.
Met de diode matrix voor de register schakelaars kunnen uiteraard ook 64 schakelaars gebruikt worden.
De computer heeft wel software nodig om de aangeboden midi data te verwerken, en daar ook geluid mee te maken. Daarvoor zijn op het Internet diverse programma’s te downloaden. Het programma jOrgan is als freeware van het internet te downloaden, en de soundfonts eveneens. Van Hauptwerk is een mooie demo versie beschikbaar. Hauptwerk is geen freeware. Daarnaast heb je ook nog het freeware programma GrandOrgue.
Tussen jOrgan en de Hauptwerk en GrandOrgue software is wel een groot verschil. jOrgan werkt met soundfonts, welke afgeleidt zijn van enkele opnames per register. Bij de Hauptwerk familie werkt men met samples voor elke pijp in een register. Met jOrgan kan je wat meer experimenteren en is alles heel toegankelijk. Alhoewel het ook wel weer een studie op zich is. Bij Hauptwerk en GrandOrgue kan je in eerste instantie niet veel veranderen.
Dit soort programma’s is eigenlijk de spil waar het om draait. Je bouwt op de computer in bijvoorbeeld het programma jOrgan de console van je orgel. Op het scherm bouw je als het ware het hele registerpaneel. Onderstaand een voorbeeld.
Vervolgens moet er nog geluid uitkomen. Dat vindt in het geval van jOrgan plaats door middel van de SoundFonts. In een SoundFont Pack zit een keur aan samples van orgelregisters die men heeft opgenomen. Er zijn mooie samples en er zijn minder mooie. Op diverse site’s op het internet worden deze SoundFont Pack gratis aangeboden. Er zijn ook site’s die tegen betaling samples aanbieden.
Het door jou gekozen SoundFont Pack moet je nu in het geheugen van de geluidskaart laden, en als je in jOrgan de diverse registergeluiden uit het SoundFont Pack aan de registerknoppen hebt gekoppeld, kan je gaan spelen. Dit is natuurlijk wel heel snel verteld, maar in de praktijk komt het hier wel op neer. Bij de meeste software wordt een handleiding gegeven, en als je een programma als Vienna gaat gebruiken wordt het werken met SoundFonts en Samples je ook duidelijk.
Hiernaast een foto van een proefopstelling. Je ziet een klavier dat door middel van flatcable is gekoppeld aan een proefschakeling op een breadboard, waarop een proefopstelling van de eerste GINO-MIDI-Interface, de Small-Midi, is gebouwd.
De GINO-MIDI-interface is door middel van een midi kabel aangesloten op de geluidskaart van de computer.
Op het scherm zie je de console van jOrgan met alle registers die ik gebruik voor mijn eerste digitale orgel.
Spelen maar………………….
Conclusie
Voor niet al te veel geld kunt u tegenwoordig met een computer een prachtig klinkend digitaal orgel maken.